Με ανθρωπιά και γλυκύτητα προσεγγίζει τους ήρωες του βιβλίου της, η ψυχίατρος-ψυχοθεραπεύτρια, Ελένη Καραγιάννη.
-Κυρία Καραγιάννη ως ψυχίατρος και ψυχοθεραπεύτρια έχετε συναντήσει πολλούς ανθρώπους και έχετε ζήσει πολλές ιστορίες. Με ποιο αίτημα έρχονται σε εσάς οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα;
Οι άνθρωποι έρχονται στο γραφείο του θεραπευτή όταν συμβεί κάτι που δεν μπορούν να κατανοήσουν και να νοηματοδοτήσουν, σύμφωνα με τον τρόπο που μέχρι τώρα έχουν μάθει να αντιλαμβάνονται την ζωή. Μοιάζει σαν να επέρχεται μια ρωγμή στα αυτονόητα, η οποία απαιτεί καινούργιες απαντήσεις, καθώς θέτει καινούργια ερωτήματα. Τους αποσταθεροποιεί και ταυτόχρονα τους προβληματίζει. Είναι η αφορμή για το πρώτο βήμα στην αυτογνωσία. Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι πολύ σημαντικές καθώς αποτελούν συχνά αιτία δυστυχίας και ματαίωσης, ή αιτία πληρότητας και αναντικατάστατης εσωτερικής χαράς. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη αιτία που οδηγεί τα βήματα στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή. Μεγάλη η λαχτάρα και η επιθυμία να αποκατασταθούν οι διαταραγμένες σχέσεις, αναπόφευκτη η ταυτόχρονη στροφή στον εαυτό για να απαντηθούν τα ερωτήματα. Ενώ δηλαδή οι άνθρωποι ξεκινούν θεωρώντας πόσο οι άλλοι ευθύνονται για τα προβλήματα των σχέσεων, στην συνέχεια διερευνούν και την προσωπική τους ευθύνη. Μοιάζει παράδοξο, αλλά πάντα λυτρώνει και ελευθερώνει.
– Ο Μίλτος, η Άννα, ο Αλέξης και η μητέρα του, η Ιρένε, ο Γιώργος, όλοι οι ήρωες του βιβλίου σας, είναι όλοι άνθρωποι που έχουν «παιδευτεί» στη ζωή τους. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ήρωας;
Αγαπώ όλους τους ήρωες του βιβλίου. Εκτιμώ πολύ την γενναιότητα που εκφράζουν καθώς αναμετριούνται με τις δυσκολίες της ζωής. Χαίρομαι την δημιουργικότητά τους, την λαχτάρα τους να ονειρεύονται, την δύναμη να ξαναρχίζουν.
Όσον αφορά το γεγονός ότι «παιδεύονται» θα έλεγα ότι παιδεύονται όσο αντιστοιχεί στο καμίνι της ζωής. Άλλοτε βγαίνει κανείς πιο δυνατός, πιο σοφός και πιο ώριμος από αυτό το καμίνι και άλλοτε μπορεί να διαλυθεί.
Αγαπώ πολύ τα παιδιά που πρωταγωνιστούν. Στέκομαι με δέος απέναντι στον «Λύκο της μοναξιάς» και θέλω πολύ να τον συντροφέψω στον δρόμο της επιστροφής στον χώρο των ομιλούντων.
Θαυμάζω το θάρρος του Πέτρου και εύχομαι να επιμείνει να θυμώνει για να μπορέσει να πάει την ζωή του διαφορετικά από τις γονικές αστοχίες.
Μου αρέσει η στιγμή που οι ήρωες αυτονομούνται και οδηγούν στο αποκορύφωμα του τέλους, με τρόπο που αντιστοιχεί κάθε φορά στην διεργασία.
Είναι όμως στιγμές που νιώθω να με προσεγγίζουν οι ήρωές μου με αγωνία και να ρωτούν πάντα την ίδια ερώτηση: «Υπάρχει ελπίδα»;
– Μου έκανε εντύπωση, σε κάποιες από τις ιστορίες σας, η ατμόσφαιρα στην οποία μας μεταφέρετε. Είναι το παλιό ελληνικό νοικοκυριό με τα εργόχειρα και το βελονάκι. Μιλάτε με τρυφερότητα για «μια γενιά που χάθηκε στη μετάβαση». Περιγράφετε την αλλαγή μιας εποχής, όπου όπως λέτε χαρακτηριστικά, «οι βαριές μάλλινες κουβέρτες αντικαταστάθηκαν από τα ελαφρά και ζεστά παπλώματα». Και οι διαπροσωπικές σχέσεις άλλαξαν;
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την ιστορία της οικογένειας μας, την ιστορία του τόπου μας. Να συνειδητοποιήσουμε πόσο μας αφορά και πόσο θα συνεχίσει να μας επηρεάζει το γενεαλογικό μας δέντρο, τα patterns που επαναλαμβάνονται, οι οικογενειακοί μύθοι που απαιτούν διαιώνιση.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να δούμε με τρυφερότητα τις προηγούμενες γενιές και να σεβαστούμε τις δυσκολίες τους, καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν πολέμους, φτώχεια, έλλειψη ευκαιριών για μόρφωση. Να εκτιμήσουμε την δημιουργικότητά τους, την λαχτάρα τους να παράγουν ομορφιά με πενιχρά μέσα.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που σχετίζονταν οι άνθρωποι στις παραδοσιακές κοινότητες σε προηγούμενες εποχές. Τότε η ανάγκη της επιβίωσης και ο τρόπος οργάνωσης της ζωής έδινε έμφαση στην ομάδα, πολλές φορές εις βάρος της αυτονόμησης και της ατομικότητας. Σήμερα πολύ σωστά στηρίζουμε την ελευθερία και την προσωπική ανάπτυξη, αλλά κινδυνεύουμε να ζούμε μοναχικά. Αξίζει να προχωρήσουμε στην σύνθεση του προσωπικού και του συλλογικού.
-Η συγχώρεση διαφαίνεται στον πυρήνα των ιστοριών σας. Γιατί είναι
σημαντικό να συγχωρούμε;
Η συγχώρεση είναι καταρχήν η απόφαση να μην συνεχίζει να μας πληγώνει το τραύμα που έχουμε υποστεί. Στην Ιατρική ορίζεται ως τραύμα η λύση της συνεχείας του ιστού. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με το ψυχικό τραύμα. Επομένως όσο επιμένουμε στο τραύμα τόσο διαταράσσεται η εσωτερική μας αρμονία και ταυτόχρονα εμποδίζεται η προσωπική ανάπτυξη.
Καραδοκεί επίσης ο κίνδυνος, το τραύμα, όσο το διατηρούμε, να το διαιωνίζουμε εμείς οι ίδιοι. Παραδείγματος χάρη ο γονιός που έχει υποστεί κακοποίηση να κακοποιήσει και ο ίδιος τα παιδιά του.
Όταν μιλάμε για συγχώρεση, δεν σημαίνει ότι δεν καταδικάζουμε την πράξη. Απαιτείται όμως η μετατόπιση στην θέση του άλλου που μας δυσκόλεψε και η κατανόηση της προσωπικής του ιστορίας.
Η συγχώρεση είναι μια γενναία πράξη υπέρβασης που οδηγεί στην ελευθερία, καθώς λυτρώνει από τα δεσμά του κακού, και ξανακερδίζει τη δημιουργικότητα. Η συγχώρεση μας συμφιλιώνει με την ανθρώπινη ατέλεια, μας βοηθά να κατανοήσουμε και τις δικές μας αστοχίες, μας επιτρέπει να διατηρούμε την τρυφερότητα προς τους άλλους και τον εαυτό μας.
Εκείνος που συγχωρεί έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, εκείνος που επιμένει στο τραύμα επιμένει στο παρελθόν, επιμένει στον θάνατο.
– «Ατομικός παράδεισος δεν υπάρχει. Παράδεισος είναι οι άλλοι και οι διαπροσωπικές σχέσεις», λέτε στο βιβλίο σας. Τι συμβουλεύετε τους αναγνώστες του ertnews.gr, πως θα βρουν το δικό τους παράδεισο;
Να αξιοποιήσουν και να χαρούν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Να προσεγγίζουν κάθε σημαντικό άνθρωπο της ζωής τους από την αρχή, με πνεύμα διεύρυνσης, ανοιχτοί να διδαχθούν από εκείνον. Να μην φοβούνται την διαφωνία, αρκεί να γίνεται αφορμή ολόπλευρης κατανόησης της ζωής. Να μην θεωρούν ότι γνωρίζουν πραγματικά τους άλλους, αλλά αντίθετα, πάντοτε να υπάρχουν πράγματα να ανακαλύψουν. Να ρισκάρουν να αγαπήσουν.
Είναι καθοριστική η στιγμή που η νέα μητέρα συνειδητοποιεί ότι δεν οφείλει απλώς να φροντίσει τα παιδιά της, αλλά δικαιούται να συμμετέχει στο καθημερινό θαύμα της ανάπτυξής τους, έχει δικαίωμα να τα χαρεί. Είναι η στιγμή που οι άλλοι γίνονται Παράδεισος.